Kalvåg – Shetlands (Lerwick) Vertrek: wo 6 juli 2005 06:10 Aankomst: vr 8 juli 2005 02:55 Afstand: 220 mijl

---

De weerberichten voor woensdag zien er veelbelovend uit, maar dinsdagavond laat waait het nog steeds behoorlijk hard en ik vraag me af of het weerbericht wel gelijk zal krijgen. Maar als we 's morgens vroeg om vijf uur op staan, is er in de haven maar weinig wind meer te bespeuren en om zes uur vertrekken we naar de Shetlands. Op het ruime water is het niet veel beter, maar er staat wel een behoorlijke deining. Het gaat zoals ik al vreesde, de gehele oversteek minder dan 7 knopen wind, met uitzondering van woensdagmiddag als de wind een tweetal uurtjes lang nog een viertje bereikt. Aan het einde van de dag bereiken we een enorm groot gasveld met zo ver we kunnen kijken veel boorplatformen. We hebben de marifoon bijstaan op kanaal 16 en op een zeker moment hoor ik binnen wel iets, maar ik kan het buiten niet verstaan. Er komt ook geen tweede oproep en ik veronderstel dat het niet voor ons bedoeld was. Wel zien we iets later een surveillance vaartuig op ons af komen, de “Rumulus” zoals later blijkt. Ik roep hem aan op kanaal 16 en men vraagt mij naar kanaal 6 te schakelen. Op dit kanaal krijg ik geen contact. Terug op kanaal 16 reageert men ook niet meer. Inmiddels is het schip heel erg dicht genaderd en er wordt door een megafoon iets tegen ons geschreeuwd, terwijl men 4 vingers opsteekt. Ik denk dat ik naar kanaal 4 moet, maar opnieuw geen response. Het schip vaart vlak achter ons langs en gaat vervolgens dicht aan bakboord met ons opvaren en dan horen we dat we 4 graden bakboord uit moeten vanwege….? We hebben geen idee waarom, maar als we de koers 10 graden verleggen zijn ze tevreden en verdwijnen ze weer uit zicht. Do 7 juli 2005 Als we de laatste boortoren, de “Ninian”, ’s morgens vroeg om 7 uur gepasseerd zijn ontstaat er plotseling een zeer dichte mist waar we een aantal uren in varen. Omdat we op de motor varen is energie geen probleem en hebben we de radar constant bijstaan. Slechts één keer zie ik op de radar een schip op afstand passeren. De mist verdwijnt in de loop van de dag, maar de wind komt niet meer terug en met weinig tot niets varen we richting Shetlands. Het enige wat het ritme verstoort is het bezoek van een paar dolfijnen. Voor de aanloop naar Lerwick heb ik al vroegtijdig besloten om de zuidelijke ingang rond Bressay te nemen, omdat de Noordelijke ingang veel stroomgevoeliger is. In totaal is het vijf mijl verder, maar tegenstroom kost ook tijd! ‘s Avonds zien we op afstand nog een zeiljacht richting Noorwegen passeren. We horen ook iets op de marifoon, maar of het van het jacht afkomstig is weten we niet, want ze reageren niet op onze oproep. De onderlinge afstand is maar een mijl of drie, dus de ontvangst had kraakhelder moeten zijn. We zijn echter ook binnen het bereik van de Shetlands, dus het kan ook iets anders zijn. Om een uur of half twee in de nacht passeren we de zuidpunt van Bressay en om 3 uur vrijdagmorgen meren we af in Lerwick langszij een Deense boot die samen met een Faeröer jacht ligt afgemeerd tegen een drijvende steiger. Verder liggen er nog een Duitser, een Zweed en wat Noorse jachten. Na een borrel duiken we maar in onze slaakzak. De rest van de vrijdag besteden we aan boodschappen doen, we maken een wandeling en we internetten bij Tourist information. We betalen 5 pond per nacht voor liggeld inclusief stroom en tanken vol voor 39 pennies per liter. De goedkoopste tot nog toe. Het valt ons op dat er die dag redelijk veel zeiljachten binnenkomen. Van de havenmeester horen we dat het komend weekend nog veel meer jachten binnen zullen komen in verband met een evenement. Hij waarschuwt dat het wellicht niet eens mogelijk is om de haven uit te komen op het moment dat wij dat zouden willen. We besluiten dan ook om zaterdag maar door te varen naar de Faeroer eilanden. [caption id="attachment_2373" align="alignleft" width="640"]

Traject Noorwegen-Shetlands !! de HQ caption !!

Shetlands – Faeröer eilanden Vertrek: za 9 juli 2005 10:15 Aankomst: ma 11 juli 2005 09:30 Afstand: 244 mijl

---

za 9 juli 2005Nadat we pas om 10 uur (Ned tijd) kunnen tanken vertrekken we naar de Faeröer eilanden. Het is bewolkt. De ‘lange termijn’ weerberichten verwachten SW 4-5 voor de gehele periode van de oversteek. Aan het begin tussen Lerwick en Sumburgh head is er weinig wind en dat is maar goed ook want we moeten er in op. Ook nu motoren we zoals we al zo veel hebben gedaan deze zomer. Als we Sumburgh head, het zuidelijke puntje van de Shetlands, ronden wordt ons duidelijk waarom wordt aanbevolen dit punt ruim te ronden. Vijf mijl lang varen we in onrustig water, terwijl het niet eens hard waait. Na Sumburgh head verandert de koers en daarom kunnen we, ondanks de geringe hoeveelheid wind, wel zeilen. Pas aan het einde van de dag, zo tegen 6 uur, komt de wind boven de 10 knopen en krijgen we zoveel snelheid dat de motor uit kan. Zondag, midden in de nacht om een uur of 3 zakt de wind weer in en dat duurt tot het begin van de middag. Met lezen en puzzelen komen we de tijd door, terwijl de elektrische stuurautomaat ons op koers houdt. Aan het begin van de morgen merken we ineens dat de stuurautomaat niet meer werkt. Ook koerscorrecties worden niet meer uitgevoerd. Nadat de pushrod van de helmstok is genomen werkt de automaat weer een tijdje maar het probleem komt weer terug. Met mijn universeelmeter ontdek ik dat de pushrod wel stuurspanning krijgt aangeboden, maar hier niet altijd op reageert. Bij demontage blijkt dat een van de koolborstels te ver is afgesleten terwijl de andere er niet ver meer vanaf is. Er is nog een klein stukje aanwezig, maar het veertjes dat de koolborstel moet aandrukken raakt een eindaanslag en kan er niet langer voor zorgen dat de koolborstel contact maakt met de rotor. Door het drukveertje een andere vorm te geven kan ik het probleem tijdelijk verhelpen. Ik hoop dat de automaat het tot de thuishaven volhoudt. We gebruiken de elektrische stuurautomaat niet zo veel omdat we tijdens het zeilen steeds de Monitor windvaan gebruiken. Zo 10 juli Gedurende de zondag trekt de wind langzaam wat aan tot een echte 5 Bf in de avond met af en toe wat uitschieters naar zes. Een bijzondere ervaring heb ik midden in de nacht. Het waait ruim 20 knopen en van het ene op het andere moment klapperen de zeilen van jewelste. Ik haast me naar buiten om te zien wat er aan de hand is maar moet tot mijn stomme verbazing constateren dat het plotseling bladstil is. Allen de golven zijn nog aanwezig en we liggen behoorlijk te slingeren. Ik start de motor, koppel de wind-vaanstuurinrichting af en sluit de elektrische stuurautomaat weer aan. Een kwartier later kan ik alles weer in omgekeerde volgorde herhalen, want het waait weer als vanouds. Zat ik misschien in het oog van een plaatselijk lagedruk gebiedje? Ma 11 juliAls we bij de Faeröer eilanden aankomen waait het 32 knopen. De laatste paar uur zijn we heel hard opgeschoten en de keus om ten Zuiden van Nólsoy langs te varen en zo het laatste eind de stroom mee te hebben, pakt verkeerd uit. Ik constateer dat we te ver van de zuidpunt van Nólsoy varen en dat er nog een stevige zuidwaarts gerichte stroom staat in de Nólsoyarfjørður naar Torshavn. Hoewel we dubbel gereefd goed kunnen zeilen en een behoorlijke snelheid hebben, zien we op de plotter dat we door de stroom hard worden weggezet. Misschien schatten we de situatie verkeerd in of zijn het de hoge oceaangolven die ons wat onzeker maken, maar voor alle zekerheid laten we de motor maar stevig meedraaien om dichter bij de kust van Nólsoy te komen waarin we, zij het langzaam, toch goed slagen. Dichter bij de kust pikken we een eddy (neerstroom) op die ons prachtig meehelpt in de goede richting. Met de harde achterlijke wind sturen we zelf en blijven zo lang mogelijk profiteren van de neerstroom. In de buurt van Torshavn moeten we de Nólsoyarfjørður nog oversteken om onder de kust van Streymoy te komen. Met de wind die in buien boven de 40 knopen uit komt is het heftig en we moeten hard werken om aan de overkant te komen. Bij de haven van Torshavn moeten we nog wijken voor een veerboot die we voor moeten laten gaan. Dicht onder de wal vlak bij de haveningang is het rustiger en kan ik de zeilen naar beneden halen terwijl Hilda de HQ de haven binnen vaart. Het is half tien maandagmorgen als we vastmaken aan de Belg die we vrijdag ook al op de Shetlands zagen. We zijn moe en gaan pitten, zonder zelfs een neut te pakken op de goede aankomst.

Als we ergens midden overdag wakker worden is het erg miezerig. We willen wat inkopen gaan doen maar gaan eerst naar de Tourist information om te vragen waar een supermarkt en de bibliotheek is. Van de buren horen we dat we ons moeten melden bij de havendienst en dat we daar ook een sleutel kunnen halen voor de toiletten en de douches. Het is nog een stevige wandeling naar de havendienst, maar als ik daar ben kan ik ook direct even bij de douane langs. Ik krijg ook een soort chipkaart mee, waarmee we elektriciteit kunnen afnemen. Omdat we als derde in een pakje tegen de kant liggen, is het wel even een uitdaging om de kabel in het stopcontact te krijgen. Later op de dag gaan we bij de bibliotheek langs om een half uur internet tijd te reserveren. Het lezen en versturen van e-mail is niet langer ons enige doel. De ontvangst van weerberichten op de Navtex ontvanger is nogal spaarzaam geworden sinds we meer westelijk varen. Ook de Nasa korte golf ontvanger die we voor RTTY berichten en weerkaartjes hadden aangeschaft valt ons erg tegen. Hoewel ik erg mijn best heb gedaan heb ik er de hele reis nog geen enkele fatsoenlijke weerkaart uit kunnen krijgen. Ook al voor het vertrek was me dat thuis niet gelukt, maar volgens de leverancier zou de oorzaak moeten worden gezocht bij de geïmproviseerde ‘achterstag’ met MLB antenne en zou het onderweg veel beter zijn. Nou, nee dus… Di 12 juli 2005Het weer in Torshavn is niet best. Als het niet hard regent dan miezert het wel, maar af en toe is er gelukkig ook nog een droge periode.Daarnaast waait het steeds behoorlijk hard en dat bevalt ons helemaal niet. We willen naar IJsland maar het liefst wel met een matige wind. De weerberichten die we in de bibliotheek oppakken maken ons niet vrolijk, omdat er steeds waarschuwingen voor 8 en 9 Bf worden afgegeven. Nog maar even wachten dus. Wo 13 juli 2005We doden de tijd met lange wandelingen in de regen, dat wil zeggen: ik. Hilda heeft daar geen lol in en blijft op de boot passen. We gaan frequent naar de bibliotheek om ons te informeren over de weersverwachting op de wat langere termijn. Het weer is toch wel een erg belangrijke factor in de besluitvorming en de harde wind van de afgelopen dagen is niet erg uitnodigend. Gelukkig begint het erop te lijken dat er een rustiger periode aankomt en we beginnen hoop te krijgen dat we vrijdag of zaterdag de oversteek naar de oostkust van IJsland kunnen maken.

Do 14 juli 2005 Wat woensdag nog hoopvol leek is op donderdagmiddag al weer helemaal anders. Aan de westkant van IJsland ontwikkelt zich een zeer diepe stormdepressie van 963 hpa die zich in oostelijke richting zal gaan bewegen. Is dit het begin van de bekende langdurige 'depressietrein' die een reeks van depressies over de Noord-Atlantische Oceaan voert van IJsland over de Schotse eilanden naar Noorwegen? Een weertype zoals we de afgelopen week meemaakten trekt ons helemaal niet aan. Het 'heilige' streven om koste wat het kost het gekozen doel te bereiken dat vroegere vakanties zo kenmerkte is toch een beetje weg merken we. Voor het gebied tussen de Faeröer eilanden en de Orkney eilanden boven Schotland is de verwachting dat het een dag of vier nog rustig zal zijn. We staan voor de keuze of we af blijven wachten of dat we terug gaan naar Engeland. Het verlangen om tussendoor nog een heen-en-weertje naar Nederland te gaan maken om de verjaardag van Viggo, ons kleinkind, te vieren speelt echter ook een belangrijke rol in ons besluit om weer richting Engeland te gaan. En zoals we uitvinden zijn twee retour vluchten vanaf de Faeröer eilanden naar Nederland nogal prijzig. We besluiten om terug te gaan.

Faeröer - Orkneys Vertrek: vr 15 juli 2005 10:45 Aankomst: zo 17 juli 2005 01:00 Afstand: 206 mijl

---

Omdat we de sleutel nog moeten inleveren waar statiegeld voor is betaald, komen we niet eerder weg dan kwart voor elf. Ik ben dan bij de douane en de havenmeester geweest, heb brood gehaald en heb nog even het weerbericht bestudeerd. Er wordt gewaarschuwd voor Bf 10 en 11 in het gebied ten westen van IJsland. Voor het gebied waar wij varen verwacht men Bf4-5. [caption id="attachment_5315" align="aligncenter" width="640"]

De Prinsendam ligt in Torshavn !! de HQ caption !!

---

Wij varen de Nólsoyarfjørður uit met tegenstroom, zodat het eerste stuk langzaam gaat. Gelukkig trekt de wind al snel aan en gaat richting de beloofde 5. De wind komt echter zuidelijker in dan we graag willen en we zeilen toch wel aan de wind. Wat later op de dag trekt de wind nog wat verder aan en zit gemiddeld dichter bij de 6 dan bij 4 beaufort. We varen dan ook al gauw dubbel gereefd, terwijl we de High Aspect wisselen voor de fok op de wegneembare voorstag. [caption id="attachment_5317" align="aligncenter" width="640"]

Torshavn op de achtergrond !! de HQ caption !!

---

Als we dichter bij de Orkneys komen blijkt dat daar een tweetal overslagpunten te zijn waar grote tankers olie laden. Ik weet niet of we deze installaties moeten ronden en we varen er maar dwars tussendoor, terwijl we de marifoon constant bij hebben staan. We horen niets terwijl er wel een paar schepen naar de platformen toe varen. Op de scheiding van de Atlantische oceaan en het continentale vlak vertonen de golven heel duidelijk een ander patroon, maar ze zijn niet echt hinderlijker. Inmiddels beginnen we te rekenen wanneer en hoe de stroom zal lopen boven de Orkneys en in hoeverre we er plezier of last mee zullen krijgen. We vrezen dat we te laat zijn en dus last zullen hebben van de stroom. Gelukkig voor ons draait de wind al snel verder door naar het westen en maken we een betere voortgang. Met de laatste restjes stroom uit de goede richting varen we om half elf zondagavond langs de oostkant van Papa Westray. De wind waait dan al met een stevige 7 en als we de zuidpunt van Papa Westray hebben bereikt hebben we hem pal op de punt. Het is inmiddels pikkedonker en alleen op de motor met een hoog toerental komen we maar moeizaam vooruit. Als we later wat verder van het eiland verwijderd zijn gaat het plotseling een stuk beter. In de buurt van Pierowall waar we naartoe gaan is het even goed uitkijken in het donker. De ingang is iets anders gesitueerd dan ik verwacht had en het op het laatste moment moeten we even stevig corrigeren, maar we draaien uiteindelijk goed de haven in. Daar worden we voor een volgende verrassing geplaatst want het blijkt dat de haven bij eb gedeeltelijk droog staat en hebben we veel minder manoeuvreerruimte dan verwacht. We moeten snel reageren, maar gelukkig is er wel een prachtige drijvende steiger die niet op de schetsjes stond. [caption id="attachment_5320" align="aligncenter" width="640"]

Aan de drijvende steiger in Pierowall (foto de volgende dag genomen!) !! de HQ caption !!

---

De keiharde wind die ook in de haven heel goed merkbaar is maakt het ons niet makkelijk en met veel moeite leggen we uiteindelijk aan. Het kost ons vervolgens nog zo’n drie kwartier voordat de boot goed ligt en alles verankerd is. Toch drinken we zo midden in de nacht nog een borrel op de goede afloop en gaan dan slapen.

Di 19 juli 2005 Pierowall Orkneys – Kirkwall Orkneys Vertrek: di 19 juli 2005 7:45 Aankomst: di 19 juli 2005 13:45 Afstand: 29 mijl

---

We vertrekken ’s morgens redelijk vroeg uit Pierowall om zo veel mogelijk van de stroom te kunnen profiteren. Hiervoor gebruiken we een tabel die we van de havenmeester kregen en waarin precies is aangegeven wanneer we waar we moeten zijn. Het weer is niet slecht, maar het eerste stuk is er weinig wind, zodat de motor eerst even mee moet helpen. We varen vanaf Pierowall in een rechte lijn naar Red Head, door de Calf Sound en de Eday Sound naar de westkant van Shapinsay. We ronden eigenlijk een beetje te laat de zuidpunt van Shapinsay maar de stroom helpt ons nog lekker mee in de Shapinsay Sound en zo kunnen al spoedig tussen Thieves Holm en Car Ness de Kirkwall Bay invaren. Het is daar maar een meter of vier diep en we zijn dan ook best alert of het wel goed gaat. Het is al weer een paar jaar geleden dat we in Kirkwall waren en midden in de stad lagen. Nu is er een nieuwe marina en aan de hand van de indeling hebben we al een plekje uitgekozen, terwijl we nog onderweg waren. Het geheel van drijvende steigers was echter naar een andere hoek van de haven verplaatst en men werkte aan de uitbreiding van de breakwaters om de golfslag in de marina te verbeteren. We hebben de landvasten nauwelijks vast of de havenmeester is er al. Hij vertelt dat hij ons had aan zien komen en prijst de mooie lijn van de boot en is erg benieuwd welk ontwerp het is en wie de bouwer is. Nadat we hem uitgebreid van alles hebben laten zien krijgen we een ‘big’ compliment. Als zelfbouwer doet je dat best wel goed. We krijgen ook nog te horen dat het aantal jachten dat Kirkwall aandoet sinds de nieuwe marina in gebruik is genomen enorm is gegroeid. We blijven 4 dagen in Kirkwall. We wassen een enorme berg kleding in een professionele ‘Coin operated lawndrette’, fantastisch als er veel gewassen moet worden. We bezichtigen St Magnus Cathedral, we gaan naar Highland Parks om te zien hoe whisky wordt gemaakt. Ondertussen blaast de wind stevig en komt er menige regenbui voorbij. Wat verder noordelijk trekt de ene depressie na de andere voorbij. We hebben de kuiptent dan ook continue staan. Het plan om nog naar Stromness te gaan laten we varen omdat we dan aan de westkant nog rond ‘Mainland’ moeten varen, terwijl we tijdens de reis naar het vaste land de gierende stroom door Pentland Firth te vriend moeten houden. Met de heersende wind en het weer hebben we daar geen zin aan. Als we tijdens een babbeltje op de steiger met de havenmeester de haventjes van Wick en die aan de zuidzijde van Moray Firth noemen als volgende bestemming, geeft hij aan dat we Toch ook Lybster in onze overwegingen moeten betrekken gaan. Als ik dat haventje in onze almanakken opzoek blijkt dat helemaal niet te kunnen omdat het er te ondiep is. Maar tijdens een volgend praatje laat de havenmeester mij een lokale almanak zien waaruit blijkt dat het toch wel zou kunnen. Tegen betaling belooft hij mij de volgende morgen voor negen uur een exemplaar te bezorgen.