Wachten in Cuxhaven We zijn zaterdag 16 augustus in Cuxhaven aangekomen met een stevige wind. Deze wind schijnt een staartje te zijn van "Bertha" een zware storm op de Atlantische oceaan. We liggen niet in de marina maar in de Amerikahaven en we zullen moeten wachten op een weergat. Op woensdag 20 augustus ontstaat er wel zo'n gat, maar het besluit is gevallen: we vertrekken die nacht om 23:00 uur definitief niet. De reden is dat in de haven steeds van die ontmoedigende buien over komen die heel veel water produceren en op de windmeter een windsterkte laten zien die het dubbele is van wat in de gribfiles is aangegeven. De site WeatherOnLine publiceert actuele windmetingen van Noordzee stations. Daar zag ik voor woensdag de registraties van o.a. Helgoland van 12:00 uur: 21-28 knopen (5-7Bf) met windstoten van 38 knopen (8 Bf). Om 17:00 uur een afname naar 16-21 kn en met windstoten van 32 kn maar om 19:00 uur weer 22-27 kn met windstoten van ook 27 Kn. Dat vind ik nog geen 'abflauende' wind zoals het weerbericht meldde. Hoewel donderdag vrijwel overal op het traject gem 4 Bf wordt verwacht kunnen we toch harde windstoten tegenkomen (o.a. bij Norderney, afnemend, dat wel, van 38-32 kn ofwel 8Bf). De windrichting is globaal west en er zal gekruisd of gemotord moeten worden, dus het duurt wel even. Maar wat vooral een grote rol speelt is de golfhoogte van 3,5 meter bij de uitgang van de Elbe. Mijn voorbuurman, een Duitse zeiler uit Hooksiel, waarmee ik nog even overleg, raadt het mij ten sterkste af en dat geeft de definitieve doorslag om nog maar even te wachten.
Het blijft een twijfelgeval voor ons maar ook een ander Nederlands stel, waar we mee hebben overlegd komt melden dat ze 's nachts niet gaan vertrekken. Ze willen de golven bij de uitgang van de Elbe kunnen zien en midden in de nacht gaat dat nu eenmaal niet. Ik kan me hier alles bij voorstellen en vind het zelf ook niet plezierig om de hele Elbe af te varen in het pikkedonker. Ik kan hen echter wel melden dat ik juist de nieuwste gribfiles heb gedownload die een gunstige ontwikkeling te zien geven te beginnen in het weekend. Er wordt zelfs een oostelijke wind verwacht gedurende een aantal dagen, maar de wind zal dan vanaf de tweede dag helemaal instorten. We hopen dat deze ontwikkeling doorzet en dat we kunnen profiteren van de wind die de eerste dag nog aanwezig is.
Vertrek Cuxhaven, ma 25 augustus 2014 om 15:00 uur
Jaap Woltjer maakte deze foto bij ons vertrek uit Cuxhaven
Onze Duitse voor-buurman vertrekt maandag 's morgens om vijf uur. Ik help hem weg omdat hij alleen was en er een Nederlands jacht, waarvan de bemanning naar Nederland was vertrokken, tegen hem aan ligt. Tijdens ons vertrek uit Cuxhaven om drie uur 's middags waait er nog een noord-westenwind van gemiddeld 11 knopen. We vertrekken toch op dit tijdstip omdat de gribfiles een winddraaiing laten zien na een uur of zeven. Hierna houden we nog een dag een redelijke wind uit het oosten en daarna zal er nog nauwelijks wind zijn. We zijn op de Elbe in gezelschap van een tiental andere jachten. De grote uittocht uit Cuxhaven zal waarschijnlijk de volgende dag plaatsvinden, want in de Marina van Cuxhaven ligt het nog erg vol met Nederlanders.
De Elbe heeft geen verrassingen meer voor ons in petto. Op precies de tijdstippen die ik had berekend passeren we de Groene Elbe 1 en daarna de oversteek over de Jade. Ook de gribfiles houden zich aan de belofte en de wind draait na de oversteek via het noorden naar noordoost.
De zonsondergang is weer grandioos en de bijna wolkenloze lucht belooft een heldere nacht met goed zicht. De wind blijft schommelen rond de 12 knopen en draait verder door naar het zuid-oosten. Die twaalf knopen achterlijk is eigenlijk wat te weinig voor een goede voortgang, maar om twee uur 's nachts varen we de westpunt van Norderney voorbij.
Een prachtige zonsondergang rond 21:00 uur
De rest van de nacht passeren we Juist, Borkum, Rottum en een gedeelte van Schiermonnikoog. Mijn rug is me al een tijdje aan het plagen en Hilda vecht tegen de slaap. We hebben geen haast en ik vraag me af waarom we geen tussenstop zouden maken. Het besluit is snel gevallen nadat ik gezien heb dat we de stroom tot Lauwersoog mee hebben. We verleggen de koers naar het nieuwe Westgat en tussen de WG2 en de WG4 komen we tussen de rode en groene tonnen. Het water is erg onrustig en we moeten goed opletten om in de geul te blijven. Vanaf de WG12 wordt het veel rustiger en rond half tien zijn we in Lauwersoog. De mogelijkheid om een plekje te vinden in de buitenhaven van Lauwersoog valt een beetje tegen. Er zijn zeker 50 lege boxen, maar de palen staan maar 3,5 meter uit elkaar en daar passen we niet tussen. De rij palen waar we wel tussen passen staan weer zover uit elkaar dat het lastig is om daar de lijnen aan vast te maken. Het gevolg daarvan is dat er boten tussendoor zijn gevaren en langszij tegen de steiger zijn gaan liggen. De hele steiger is bezet. We vinden echter in een hoekje van de haven een plekje en kunnen prachtig tegen de steiger liggen. Het plekje heeft echter nadelen zoals later blijkt.
Vertrek Lauwersoog, wo 27 augustus 2014 om 03:30 uur
Tegen het einde van de dag als het bijna laag water is, ontdek ik dat we dik in de blubber staan. De dieptemeter geeft niet alleen 1.2 meter aan maar ook 'Last'. Ik peil de diepte naast de boot en meet 70 cm. Ons vertrek morgenvroeg om vijf uur, anderhalf uur voor laag water, staat direct ter discussie. De schippers van twee Duitse jachten die dwars in de boxen liggen ontdekken dit ook en komen bij ons in de kuip even overleggen wat morgenvroeg een geschikte vertrektijd zou kunnen zijn. Ook is een schipper nog niet op de hoogte dat het Westgat sinds begin dit jaar nogal gewijzigd is. De andere schipper moet ik even uit de droom helpen dat er op het wad het een en ander veranderd is en dat de waddenkaart van 1999 beslist niet meer kan worden gebruikt. Deze laatste heeft wel een tablet aan boord en ik raad hem aan de nieuwste waddenkaart van Stentec te downloaden, wat hij ook maar doet. Hij besluit echter wel dat hij met behulp van z'n tablet toch het niet meer betonde Plaatgat uit kan varen.
Het 'oude' Westgat
Het 'nieuwe' Westgat
's Avonds zet ik de wekker om 03:00 uur, drie en een half uur voor laag water. De dieptemeter geeft 2,5 m aan als ik wakker word en tien minuutjes later nog maar 2,4 m. Het nog nacht en pikkedonker als we om half vier vertrekken en dan hebben we nog maar 2,2 meter diepte over. De Navionics kaart in onze kaartplotter is voor de laatste keer geupdated in februari 2014 en het nieuwe Westgat staat er nog niet op. Wel had ik gisteren op de Noordzee de nieuwe betonning als waypoints ingebracht. De 1800 waddenkaarten op PC en tablet zijn van 2014 en tot de laatste week bijgewerkt.
Eenmaal op de Zoutkamperlaag gebruikt Hilda het tablet om te controleren waar we zijn en ikzelf stuur de boot. We ervaren het nachtelijke tochtje beiden als een makkie behalve het laatste stukje vanaf de WG11 waar de boot behoorlijk steigert. Het waait slechts 11 knopen uit noord-noordoostelijke richting maar de golven zijn uitbundig. In de loop van de dag neemt de wind behoorlijk af en hoewel we de zeilen bij hebben staan motoren we eigenlijk de hele dag. We zijn iets na de kentering bij het Zuider Stortemelk en tot Harlingen hebben we de stroom tegen.
Als gevolg van de oostelijke winden is de waterstand laag en we lopen aan het einde van de 'recreatie tonnen' ten noorden van de Pollendam aan de grond. Ook een tweede poging mislukt en we varen een halve mijl terug en maken dan een oversteek naar de officiële geul. In Harlingen liggen we een tijdje te wachten voor de Koningsbrug waar ze met onderhoud bezig zijn. Al met al zijn we te laat om nog naar Franeker te varen waar we hadden willen overnachten voor de Frisia brêge.
We proberen op meerdere plaatsen na de Koningsbrug aan de kant te komen, maar vanwege het spuien door de sluis staat er veel minder water dan normaal, en lukt het zelfs met wat extra power niet om de kant te bereiken. Ook de diepgang van de ligplaatsen in de Celsiushaven is minder dan 2 meter. Uiteindelijk blijkt de buitenkant van het steigertje bij Kosik voldoende diepte te hebben. We overnachten daar. Donderdag 28 augustus varen we naar Leeuwarden en besluiten om de boot daar te laten liggen tot aan de winterberging
