Burgstaaken - Gedser, ma 23 mei 2011 11:30 - 17:15, 30 mijl
De zeilmaker houdt zich aan zijn belofte. Als ik om kwart over negen even ga kijken zegt hij 'Noch eine Viertelstunde'. Ik loop nog even naar de andere kant van de haven en koop in een watersportzaak een onderdeeltje om een kleine onvolkomenheid van het vacuüm toilet op te lossen. Als ik terugkom ligt het zeil al aan boord. Met z'n tweeën gaan we aan de slag om de lange zeillatten weer aan de brengen en het zeil weer aan de batkarren te bevestigen. Rond elf uur zijn we hiermee klaar en kunnen we vertrekken. Het is stralend weer en met een zuidwestelijke wind van 3Bf is het een prachtige tocht naar Gedser. Het eerste deel van de tocht zitten we steeds boven de 6 knopen, maar naarmate we Denemarken naderen zwakt de wind af en daarmee ook de snelheid. Het sturen van de boot laten we over aan ons alternatieve ‘stuurmaatje’ (zie paragraaf ‘Een 'elektrische' windvaan’ aan het einde van deze post).
Het laatste stukje door de geul naar Gedser varen we op de motor en komen aan in de vrijwel lege jachthaven. Hoewel er meerdere plekken zijn om langs een steiger te gaan liggen kiezen we voor een box tussen palen, een beetje dwars op de wind, om onze manoevreerervaring wat te vergroten. Met Hilda als stuurvrouw en ik als matroos komen we prima in de box.
Het geringe aantal boten in Gedser is duidelijk een gevolg van het voorseizoen en dat het een werkdag is, want de havenmeesteres vertelt me dat ze het weekend 120 bezoekende jachten hadden. Juist als ik terug kom uit het dorp met wat verse groente en brood, ontstaat er even een lichte opwinding in de haven want van een binnenkomend jacht gaat een bemanningslid overboord. Iedereen rent met pikhaken en touwen ernaar toe en helpen de man, die naar de kant is gezwommen, op de oever.
Een 'elektrische' windvaan
Wij hebben nog geen autopilot op de boot en om het onszelf gemakkelijk te maken gebruiken we dit jaar een alternatief om de boot te sturen als we niet kunnen zeilen. Het is een Autohelm 1000 stuurautomaatje dat een klein selfmade vaantje op de windvaan-stuurinrichting aandrukt of aantrekt en zo de wind simuleert. De veel grote krachten die nodig zijn om onze boot te sturen worden opgewekt door het pendulum dat door de scheepssnelheid opzij wordt gezet. Deze zijdelingse beweging wordt met lijnen weer overgebracht op het stuurwiel. We hebben deze constructie inmiddels uitgetest op de Elbe en tussen Burgstaaken en Gedser. Mijn eerste indruk ten opzichte van een directe elektrische besturing is dat het lijkt alsof er iets vaker kleine correcties meten worden uitgevoerd, maar het sturen naar Gedser ging uit de kunst.
Deze besturing is ook geschikt met erg weinig wind of als de wind van achteren inkomt en een windvaan niet zo effectief is. Een autopilot op het stuurwiel lijkt me niet de ideale oplossing en in de toekomst wil ik nog eens een onderdekse stuurautomaat gaan realiseren.
Aankomst: Wo 25 mei 2011 18:50
Afstand: 71 mijl
Opnieuw een zuidwest tot westen wind van 5 tot 6 Bf volgens het weerbericht, maar wel langzaam afnemend naar 3 in de loop van de dag. Ons doel is Ystad, op 70 mijl afstand en zo'n 10 uur varen.
Er zijn twee alternatieven, Klintholm op Møn in Denemarken en misschien Gislövs läge in Zweden, maar we kunnen niet goed achterhalen of de diepte toereikend is.
We vertrekken om kwart voor acht en verwachten om half zeven in Ystad te zijn. De reis gaat voorspoedig, af en toe zien we in buien 6 Bf maar gemiddeld is het toch 5 Bf. Met deze wind stuurt de aangepaste windvaan de boot goed, zelfs met een puur achterlijke wind (zie de aanpassing onderaan deze post). Als we nog slechts 4 mijl te gaan hebben, we zijn Abbekås dan al ruimschoots voorbij loopt de snelheid behoorlijk terug en komt de wind ook onder de 10 knopen. De 3Bf hebben we dan dus goed te pakken. Het is dan iets na zessen en het paard ruikt de stal.
Møn's klif
De laatste drie kwartier doet de motor zijn best en we liggen vast om tien voor zeven, nadat we nog even ervaring hebben opgedaan met het schatten van de breedte van de boxen. Een boot van 4 meter blijkt toch wel breed want we lopen klem in de eerste box. Een paar boxen verder vinden we een breder exemplaar. Op donderdag de 26e mei 2011 lassen we een rustdag in en blijven we in Ystad
Een grotere windvaan
Op de site van Scanmar marine, de producent van onze windvaan-stuurinrichting, staat te lezen dat men tegenwoordig ook een 60% grotere vaan levert die beter presteert bij zwakke en achterlijke winden. Met deze informatie had ik zelf ook een dergelijke vaan gemaakt.
Op de Noordzee hebben we hier al met succes gebruik van gemaakt, maar toen stond er meer wind en minder achterlijk. In het begin van de tocht van Burgstaaken naar Gedser proberen we deze vaan ook, maar met de schijnbare achterlijke wind van slechts 3 tot 4 knopen lukte dat toch niet echt goed.
